EPSKA BITKA! Pobjedom u Pofalićima spriječeno presijecanje Sarajeva
Pofalićka bitka započela je u jutarnjim satima 16. maja 1992. godine. Na glavnom pravcu napada: Hum – rezervoar – dom Gornji Pofalići, nastupale su snage Odreda Velešići, pojačane udarnim grupama RgŠTO, koje su vodili Enis Srna i Dževad Topić Topa. Njihov zadatak bio je da u sadejstvu s lijevim susjedom, Odredom Pofalići II, snažnim i iznenadnim napadom razbiju neprijatelja na prednjem kraju i izvrše prodor u cilju rasijecanja naselja, opkoljavanja i razoružavanja neprijatelja. Snage Odreda Pofalići II, sa udarnim grupama vojne policije koje su vodili Kerim Lučarević i Ismet Bajramović Ćelo, napao je pravcem: Ul. Ranka Šipke – Ul. Ruđera Boškovića– voćnjak Baždarevo – kafana “Ravna gora”.
Jednim vodom odred je zatvarao pravac Željeznička stanica – brdo Bakarevac – Mljekara, radi obezbjeđenja dejstava od eventualne intervencije neprijateljskih snaga iz kasarne “Maršal Tito”. Na pravcu: Ul. Drinska – Ul. Petra Mećave –Čangalovića-česma – Ul. Humska – “Plavi granap”, prema Obadu i položajima 3. čete, napao je Odred Pofalići I, pojačan udarnom grupom Ferida Omerovića s Koševa i grupom policajaca SJB Novo Sarajevo. Pravac Ul. Adema Buće – “Zrak” – Gornji Dolac trebala je zatvoriti ojačana četa OpŠTO Novi Grad s komandirom Dervišom Gadžom, sa zadatkom da veže dio srpskih snaga na Obadu i padinskim dijelovima Orlovačke ulice, kao i da spriječi eventualnu intervenciju i pojačanja iz pravca brda Orlić. Na desnom kraju vezivanje snaga i sprječavanje intervencije iz pravca Orlića bio je zadatak snaga OpŠTO Vogošća na liniji Hum – Kobilja Glava – Grahovište.Ukupne angažovane snage u napadu bile su oko 550 boraca.
Nakon dobrog početka na glavnom pravcu napada, u kojem su dobro opremljene udarne grupe protivoklopnim sredstvima eliminisale bunkere i utvrđene položaje srpskih snaga na potezu od rezervoara i igrališta prema Humskom brdu i omogućile napredovanje snaga Odreda Velešićina tom pravcu, i napredovanja na pravcu napada Odreda Pofalići II, oko 11 sati došlo je do izvjesnog zastoja u bici. Protivoklopne udarne grupe na pravcima odreda Velešići i Pofalići II su se povukle iz bitke, a napad Odreda Pofalići I bio je zaustavljen vatrom iz jakog srpskog uporišta kod Cvijetića-pekare.
U to vrijeme su se upalili motori tenkova JNA u kasarni “Maršal Tito” i činilo se da će s te strane uslijediti napad na pofalićke borce istovremeno s kontranapadom kojisu srpske snage poduzele iz pravca “Plavog granapa”. U naselju su se čak počele pronositi glasine da je bitka izgubljena i da će Pofalići pasti. Tenkovi ipak nisu pokrenuti iz kasarne, a srpski protivnapad je osujećen.Nakon toga je u borbu uvedena jedna udarna grupa iz specijalne jedinice Juke Prazine kojom je komandovao Samir Pezo. Odred Pofalići I konačno je uništio neprijateljsko utvrđenje i napravio prodor kod Cvijetića-pekare. Na glavnom pravcu Velešićki odred je nastavio napredovanje pofalićkom gredom, dok je Odred Pofalići II nastavio napredovanje na svom pravcu napada prema “Plavom granapu”. Ubrzo su se komandanti odreda susreli na lokalitetu Čangalovića-česma, a dejstva su nastavljena prema Orlovačkoj ulici i poziciji opkoljene 3. čete Odreda Pofalići I. U popodnevnim satima izvršeno je spajanje s borcima ove čete i njihovo deblokiranje. Na tim pozicijama napad je zaustavljen.
U toku noći bilo je velikih problema u zadržavanju snaga na dostignutim linijama i organizaciji nove linije odbrane. Pod okriljem mraka, preostale srpske snage, zajedno sa većinom stanovništva iz dijela naselja koji su one kontrolisale, preko Žuči su napustile Pofaliće, dio ih je skinuo uniforme i preko Dolac-Malte uspio pobjeći na Vraca.
Bitka za Pofaliće bila je dobijena. Njen značaj bio je veliki. Iako po svim elementima predstavlja borbeno dejstvo taktičkog nivoa, u odnosu na ukupnu poziciju odbrane Sarajeva, ona je u izvjesnom smislu imala i operativno-taktički značaj. Neprijatelju su naneseni veliki gubici u živoj sili. Ratni plijen bio je veliki: 200 automatskih i poluautomatskih pušaka, 2 PAT 20 mm, 17 PAM 12,7 mm, 8 MB 82 mm, 15 MB 60 mm, 20 RB, 6 OSA, 90 ZOLJA, 200 mina za MB82 mm, 40 sanduka municije za pješadijsko naoružanje. Cijela akcija izvedena je sa minimalnim gubicima snaga Teritorijalne odbrane i policije, s obzirom da se radilo o borbi u naseljenom mjestu i u uvjetima sadejstva više različitih jedinica.
Prva borac koji je dao život u oovj bitki je Rasim Koštreba. U Pofalićkoj bici su poginuli i branioci grada Edin Krako Deba, Miralem Miradžija i Muris Đelkić Čičak.
U psihološkom smislu veliki značaj imala je činjenica da je čistom pobjedom oslobođena značajna teritorija koju su branioci uspjeli zadržati pod svojom kontrolom, što je bio prvi uspjeh takve vrste na sarajevskom bojištu od početka rata.
